Viktoria Amelina (1986-2023)

Uitgesproken tijdens Read My World 2016
Fragment uit de roman ‘Zonder kleerscheuren’ van Viktoria Amelina
… de kolonel droomt: zijn armen zijn geen armen, maar eigenaardige poten met scherpe klauwen. Uit zijn rug steken vleugels met rode spieren, en hij is geen mens maar een beest. Hij is groot en snel, vliegt hoog in de lucht. Hij ziet alles: hoe zijn meisjes aan een tafel zitten in het centrum van Lviv, hoe een hut moederziel alleen in een dorp staat, hoe in Bakoe, op een binnenplaats vol druivenranken waar hij zijn verloofde altijd ophaalde, rode wijn in flessen wordt getapt door Azerbeidzjanen die hij niet kent, terwijl op de hem welbekende luchthavens – van Siberië tot aan de grens met Polen – vliegtuigen met rode sterren staan, verstild, alsof ze gearresteerd zijn, en het graf van zijn beste vriend overwoekerd raakt in de buurt van Donetsk. Ivan – een groot vliegtuig of is het een groot beest – raast over dit alles heen en kent dit allemaal. En daarna vliegt hij, net als vroeger, de wolken in. De wolken bewaren alle kennis. Zij omsingelen je, zoals meerminnen een drenkeling omsingelen, en hoe Ivan ook manoeuvreert – naar boven, opzij, naar beneden – de wolken zijn overal. Wanneer zij verdwijnen, is de aarde al te dichtbij. Niet beneden, daar waar zij hoort te zijn, maar boven. Opnieuw heeft hij alles verward. Aan het einde van de vlucht, net als aan het einde van je leven, mag je de wereld niet ondersteboven zien. Hoe dichter de aarde, hoe vreselijker het is je fout te bekennen. Liegende technologie, of was het liegend gevoel. De kolonel vliegt omhoog, naar de aarde waar een Oekraïense eenzame hut staat met barsten in de blauwe luiken. Naar boven, waar de hemel had moeten zijn. Nee, hij kan niet meer terug, daarvoor is er geen tijd meer. “Mama!”. De oude wordt wakker. Zijn handen zijn gevoelloos – nu niet bewegen. Zijn gezette echtgenote ligt lachwekkend te snurken. Ik ben een lichtvlek in de duisternis, vlakbij de deur, waar een waakhond op zijn plaats zou zijn. De kolonel kijkt mij recht in de ogen. Of lijkt dat alleen maar zo? Misschien is de oude kolonel nog steeds in de wolken.
Vertaling: Eric Metz