3 oktober 2023

Het dagboek als zine

Emma van Meyeren

In zines worden verschillende genres gebruikt om een politiek standpunt te delen zoals manifesten, woordenlijsten en spellen. In deze workshop zullen we kijken naar een aantal zines van activisten uit Amsterdam en experimenteren met het toepassen van deze stijlen in persoonlijke dagboeken. Bijvoorbeeld: een manifest voor een slaaproutine, een woordenlijst voor je liefdesleven of een spel over je baas.

Emma van Meyeren is een schrijver en DJ. Haar werk werd gepubliceerd door onder andere VICE en De Groene Amsterdammer. In 2020 bracht zij een collectie essays over rouw uit bij Uitgeverij Chaos onder de titel Ook ik ben stukgewaaid.

10 oktober 2023

Het dagboek als tijdmachine

Fabienne Rachmadiev

In plaats van grote historische gebeurtenissen, of een lineair narratief, is het dagboek vaak een plaats waar het onopvallende, alledaagse van ‘tijd’ een plek vindt. Waar bovendien heden, verleden en toekomst door elkaar lopen in de vorm van herinneringen, terugblikken, dromen en wensen, frustraties en observaties. Een zeer persoonlijke ervaring van tijd (het dagboek) kan juist een ingang, een middel, of een doel zijn om je te verhouden tot verschillende vormen van tijd die bepalend zijn voor je dagelijks leven, maar waarvan je je niet altijd bewust bent. Dit kunnen dominante of verwarrende tijdsvormen zijn, zoals werktijd, tijd die als ‘productief’ geldt, en aan de andere kant tijd die je door de vingers glipt, bijvoorbeeld door trauma, of door dingen die tijd kosten, zoals zorg, bureaucratie, sociale en economische precariteit. Welke rol speelt het dagboek in de registratie van tijdservaringen? En hoe kan het dagboek helpen meer greep te krijgen op iets abstracts als het concept ‘tijd’ zoals dat zich manifesteert in ieders leven? In deze workshop gebruiken we technieken uit het dagboek in combinatie met proza om te experimenteren met deze tijdservaringen. Daarvoor kijken we naar verschillende voorbeelden van schrijvers en kunstenaars die het alledaagse, onnadrukkelijke en dagboek-achtige aanwenden in hun werk, zoals o.a. Moyra Davey, Chantal Akerman, Jhumpa Lahiri.

Fabienne Rachmadiev doet onderzoek naar kunst uit Centraal – Azië en de voormalige Sovjet-Unie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze schrijft essays, fictie en een roman die zal verschijnen bij Das Mag. Ze is redacteur bij literair tijdschrift De Internet Gids.

17 oktober 2023

De momenten waarop schijnbaar niets gebeurd

Fiep van Bodegom

De vertaler Ivan Morris schrijft het volgende in zijn introductie op het ‘dagboek’ van Lady Sarashina, As I Crossed a Bridge of Dreams (circ.1059): “One thousand years ago a woman in Japan with no name wrote a book without a title. All that we know is contained in this brief volume, which by chance survived the centuries of civil war and conflagration. […] The author belonged to the extraordinary group of literary women that flourished in Japan during the tenth and eleventh centuries. These women had a great deal of leisure, they were educated, and their social position was favourable. […] From their indefatigable brushes flowed works like The Tale of Genji and The Pillow Book, which now, a millennium later, still rank among Japan’s proudest achievements […]. As has been well pointed out, ‘such overwhelming literary predominance of women is a rare, if not unique, phenomenon in [the world’s] cultural history’”

Een dagboek is een manier om vorm te geven aan het vormeloze van het dagelijks leven. Aan de hand van verschillende voorbeelden zullen we schrijven over het alledaagse, de momenten waarop schijnbaar niets gebeurt, maar die achteraf vol van geschiedenis blijken te zijn geweest.

Fiep van Bodegom is redacteur bij Extra Extra Magazine. Ze is docent bij de afdeling Creative Writing aan Artez en schrijft regelmatig over literatuur. Daarnaast publiceert ze essays, proza en vertalingen.

25 oktober 2023

De belichaming van je eigen geschiedenis

Maurits de Bruijn

In 2020 publiceerde Maurits de Bruijn Ook mijn holocaust: een reisverslag van 6 dagen en 35 jaar. In dit boek keert de Bruijn terug naar de dagboeken die hij schreef toen hij 12 was en met zijn vader voor het eerst Israël bezocht. De Bruijn beschrijft een leven waarin het Jodendom op de oppervlakte afwezig was maar in de diepte altijd aanwezig. In deze workshop nodigen we je uit om dagboek materiaal uit je jeugd mee te nemen en deze te verwerken in nieuwe teksten, waarin je zoekt naar overkoepelende thematieken en de belichaming ervan.

Maurits de Bruijn is de schrijver van de boeken Broer (2012), De achterkant van de zon (2016) en Ook mijn holocaust (2020). Hij is redacteur van kunsttijdschrift Mister Motley.

31 oktober 2023

Het intieme leven van de eerste golf feministen

Maite Karssenberg

Wat als je in een archief op een oud, intiem dagboek stuit, dat geschreven is door een vrouw in de late negentiende eeuw? Een vrouw bovendien die een radicaal vrijdenker, publicist en maatschappijhervormer was? Hoe lees je zo’n tekst? Wat als je in een archief op een oud, intiem dagboek stuit, dat geschreven is door een vrouw in de late negentiende eeuw? Een vrouw bovendien die een radicaal vrijdenker, publicist en maatschappijhervormer was? Hoe lees je zo’n tekst?

Maite Karssenberg gebruikt de dagboeken van Geertruida Kapteyn-Muysken (1855-1920) als bron voor een literaire biografie. Ze buigt zich over de vraag: wat zegt deze tekst over het leven van deze ambitieuze, schrijvende vrouw, en over de functie van het dagboek daarin? In deze workshop ontdekken we hoe het dagboek Kapteyn-Muysken hielp in haar ontwikkeling en kijken we, 100 jaar later, terug op de idealen van haar feministische en anarchistische gedachtegoed. We lezen fragmenten uit de handgeschreven dagboeken en treden zelf – pen in de hand – in haar voetspoor.

Maite Karssenberg is schrijver en historicus. Ze werkt bij Athenaeum Boekhandel en publiceerde in 2018 het boek Snijpunt Isfahan. Op dit moment werkt zij aan een biografie over Kapteyn-Muysken.

7 november 2023

Een dagboek met een lezer

Warda El Kaddouri

Dagboeken zijn intieme ruimtes voor persoonlijke reflectie, maar voor veel vrouwen die bewust de richting van de geschiedenis wilden veranderen waren dagboeken op het moment van schrijven ook al documenten waarvoor zij een lezer voor ogen hadden. In deze workshop reflecteren we op dagboeken van de Zwarte Vrouwenbeweging in de Verenigde Staten uit de twintigste eeuw, zoals die van Ida B. Wells, Audre Lorde en Alice Walker. Hoe gaan deze auteurs om met de vorm van het dagboek, wanneer de potentie van het lezerschap reeds op de voorgrond ligt?

Warda El-Kaddouri is literatuurwetenschapper en journalist. Ze promoveerde aan de Universiteit Gent met een proefschrift over religie en zelfconstructie in hedendaagse Duitse literatuur in 2019. Sinds haar aanstelling als VN-jongerenvertegenwoordiger in 2015 neemt ze deel aan het publieke debat via columns, lezingen en debatten en probeert ze licht te werpen op ongehoorde verhalen en perspectieven. In Amsterdam West organiseert zij de poezieavonden Met andere woorden.