‘We shall overcome…’, de woorden van dit lied, dat veel strijd heeft vergezeld, resoneerden altijd in mijn oren als een oprechte aankondiging, als een bevestiging van een toekomst die ons alleen maar welkom kan heten. De huidige context is op geen enkele manier vergelijkbaar, maar we worden geconfronteerd met een, in het hedendaagse geheugen, ongekende tegenslag en deze situatie voedt vele angsten.

De angst van mensen die hun professionele roeping nakomen en dagelijks de veiligheid van hun thuis moeten verlaten, waarmee ze het grote gevaar trotseren van blootstelling aan het virus. De maagkrampende angst van de mensen die getroffen worden door de economische gevolgen van het plotseling stil komen te staan van hun werkzaamheden. De bezorgdheid om de gezondheid van dierbaren die we ironisch genoeg op afstand moeten houden, zonder zeker te weten of dit genoeg zal zijn om hen te beschermen. De angst en de pijn ten aanzien van verlies en rouw en het wrede onvermogen om de overledene eer te betonen op de manier die we hadden gewild.

In landen die voorheen vrij waren van enig gevoel van permanente onveiligheid, wegen de onzekerheid en bezorgdheid nu zwaar. In een ongekende vorm van afwachting, en voor het eerst in onze geschiedenis, is de meerderheid van de mensheid in isolatie geplaatst. Ik kijk uit naar een betere toekomst, maar zonder echt te weten wanneer die zal komen. Wat zal morgen ons brengen? Welke wereld zal ons te wachten staan?

“De vraag is niet zozeer hoe we de wereld van morgen opnieuw kunnen bedenken, maar hoe we de wereld van vandaag kunnen heroverwegen.”

Hier en daar hoor ik stemmen die oproepen tot een ‘na-wereld’, een wereld die zogenaamd anders is dan de wereld die we vandaag ervaren. Een potentiële wereld die zich voor ons zou openen zodra de gezondheidscrisis voorbij is. Alsof wat daarna komt dat wat vooraf is gegaan kan uitwissen, alsof onze redding alleen uit een nabije of verre toekomst zou kunnen komen. Ik, daarentegen, geloof dat we moeten kijken naar de wereld van vandaag. We hebben alle middelen in ons bezit om in de toekomst de nasleep te kunnen bevatten. De vraag is niet zozeer hoe we de wereld van morgen opnieuw kunnen bedenken, maar hoe we de wereld van vandaag kunnen heroverwegen.

De crisis heeft laten zien dat we in staat zijn om dat wat wij uit het oog hebben verloren te herwaarderen. De mensen in essentiële maar weinig gewaardeerde beroepen hebben een essentiële plek ingenomen in het functioneren van de samenleving. De ‘kennis’ die ertoe doet, is niet alleen die van een universitaire opleiding. Dit is een heilzame verbuiging van de hiërarchie van het sociale nut van beroepen, die hopelijk gewaardeerd zullen worden zoals het eigenlijk hoort. Het bewustzijn van de noodzaak om eerst rekening te houden met onze gezondheid en de zorg voor ons lichaam, in plaats van met een of andere economische noodzakelijkheid, maakt duidelijk dat dit altijd al de prioriteit had moeten zijn. De betekenis van het woord professie lijkt ineens tastbaar te zijn geworden: het is het werkelijke beroep van deze mensen om taken uit te voeren die ons in staat stellen om in onze meest essentiële behoeften te kunnen worden voorzien en op deze manier voor onze menselijkheid te zorgen.

“Deze tijd, die velen van ons op de proef stelt, is naar mijn mening een mogelijkheid om onze aandacht te verleggen en te waarderen wat er echt toe doet.”

Deze tijd, die velen van ons op de proef stelt, is naar mijn mening een mogelijkheid om onze aandacht te verleggen en te waarderen wat er echt toe doet. Het is tijd om te begrijpen dat het de huidige wereld is waar we ons mee bezig zouden moeten houden. De mensheid, het milieu en de natuur bieden voldoende rijkdom om ons allemaal gelukkig te maken. De spontane solidariteit die nu dagelijks tot uiting komt laat zien hoe toegewijd we kunnen zijn als het gaat om het beschermen van het leven van onze naasten. Laten we geen genoegen nemen met het oproepen van een hypothetische ‘na-wereld’, laten we nadenken over wat er nú is, en deze prachtige bezieling van solidariteit voortzetten… ‘We shall overcome’.

Rokhaya Diallo

Vertaling: Chadiedja Buijs